Dział QRP – MK QTC 01/2003

[email protected]

 

Czym jest QRP w praktyce?

Zgodnie z międzynarodowym kodem, QRP oznacza - ...zmniejsz moc nadawania...-

Świat krótkofalarski uznał, że praca QRP to nadawanie mocą nie przekraczającą 5W output na zaciskach anteny nadawczej, co w zależności od strat linii przesyłowej i użytego pasma odpowiada praktycznie mocy input w zakresie 5W - 10W. Ze względu na popularność, skuteczność i łatwość wykonania samodzielnych konstrukcji powszechnie stosuje się emisję CW czyli alfabet Morse’a. Tabela poniżej ilustruje jakie moce input należy stosować w zależności od pasma i przykładowej długości zasilającego kabla koncentrycznego.

 

PASMO

RG-213 - 50 metrów

tłumienie dB / P input

RG-213 - 20 metrów

tłumienie dB / P input

RG-58 – 50 metrów *

tłumienie dB / P input

RG-58 – 20 metrów

tłumienie dB / P input

80

0,6 / 5,7 W

0,2 / 5,3 W

1,4 / 7 W

0,5 / 5,6 W

40

0,8 / 6 W

0,3 / 5,4 W

1,9 / 7,7 W

0,8 / 6 W

30

0,9 / 6,2 W

0,4 / 5,5 W

2,3 / 8,6 W

0,9 / 6,2 W

20

1,1 / 6,5 W

0,4 / 5,5 W

3,1 / 10,2 W

1,2 / 6,5 W

15

1,4 / 7 W

0,5 / 5,6 W

3,5 / 11,3 W

1,4 / 7 W

10

1,6 / 7,3 W

0,6 / 5,7 W

4,0 / 12,7 W

1,6 / 7,3 W

 

* wariant nie polecany przy słabej czułości toru odbiorczego

Gdy dostarczymy moc QRP do 3 elementowej anteny typu Yagi, to nasze szanse na QSO w stosunku do pracy na antenie dipolowej ilustruje poniższy przykład:

Jeśli dla pasma 14 MHz użyjemy anteny 3-elementowej zasilanej 20-metrowym kablem RG-213 i doprowadzimy moc 5,5W (input power), to na zaciskach anteny mamy równe 5W, wzmocnienie anteny wynosi 8 dBd, moc ERP (efektywna moc promieniowania) wynosi 31,4W, a moc EIRP (efektywna moc promieniowania w stosunku do anteny izotropowej) wynosi aż 51,4W. Nie powinno więc być problemu z nawiązaniem łączności !!

VLP czyli QRPp – granice łączności krótkofalowej

Wielu krótkofalowców, którzy posmakowali już przyjemności pracy na QRP zadaje sobie pytanie – Jaką minimalna mocą można nawiązać łączność na poszczególnych pasmach amatorskich ? Odpowiedź nie jest prosta i z reguły empiryczna. Uważa się, że moc output 1W i mniej to VLP (Very Low Power) czyli QRPp. Czy taka moc wystarczy do nawiązania łączności dalej niż do sąsiedniej dzielnicy? Na pewno tak! Użycie odpowiednich anten, selektywnych odbiorników, wyczucie propagacji oraz dobre ucho korespondenta to warunki konieczne do nawiązania takiej łączności. Na świecie znane są przypadki łączności DX-owych przeprowadzanych mocami 100mW i mniejszymi. W SP kilku krótkofalowców do dziś kontynuuje eksperymenty z mocami rzędu 20 mW. W paśmie 30m na częstotliwości 10134 kHz od niedawna pracuje czeski beacon OK0EF, który podaje naprzemiennie mocą 200mW i 100mW komunikat CW, który słyszany jest w SP przez większość doby !

W niektórych zawodach krótkofalarskich (np.AGCW) jest nawet taka grupa klasyfikacyjna, a łączności ze stacjami VLP są wysoko punktowane.

W tym roku podczas urlopu przeprowadziłem szereg udanych prób VLP używając prostych anten drutowych i transceivera K-1 z regulowaną mocą wyjściową od 5W do 100 mW. Tabela poniżej opisuje co udało się zrobić tak mała mocą w sierpniu 2002:

 

Pasmo

Windom

moc input 1W

Windom

moc input 500mW

Windom

moc input 100mW

Dipol*

moc input 500mW**

80

X

X

X

44 QSO w SP PD

40

EM0U – 559

SP5AHR - 599

SP5AHR - 559

DK2BN - 559

30

X

RX3DBG – 559

DJ3VI/p – 529

X

20

ON4KAR – 559

ON4KAR – 529

GM4UWX – 569

X

Antena Windom 21,5m zawieszona była pomiędzy dwiema sosnami na wysokości około 6 metrów. Zasilanie anteny wykonane zostało z tego samego rodzaju drutu co antena i przebiegało pionowo na odcinku około 6 metrów. Dipol 2x9,8m w konfiguracji Inverted Vee zawieszony był na wysokości około 12 metrów, a końcówki ramion znajdowały się około 3 metrów nad ziemią. Antena zasilana była kablem RG-58U o długości 20 metrów.

* QSO w zawodach “Polny Dzień”, wydłużyłem ramiona dipola do 18,4m.

** Moc wyjściowa tylko 1W !!

W świecie wielu krótkofalowców pracujących QRPp rywalizuje (zdrowo) pomiędzy sobą w dziedzinie maksymalnych dystansów pokonanych jak najmniejszą mocą. Powstała więc jednostka QRPp równa km/1W. Przeprowadzona prze SP5DDJ/5 łączność z GM4UWX daje więc około 15000 km/1W.

 

Od czego zacząć ?

Najpierw warto zapoznać się z QRP Band Planem  

PASMO			CW				SSB

160m   						1.810MHz   							1.910MHz
       							1.843MHz  (Europa)

 80m   						3.560 MHz    							3.985 MHz (USA)
       							3.579 MHz  ( nadajniki sterowane kwarcem z TV kolorowych )

 40m							7.030 MHz oraz 7.040 MHz(USA)      		7.285 MHz (USA)
       							7.110 MHz (USA Novice)

 30m							10.116 MHz								X

 20m							14.060 MHz    							14.285 MHz

 17m	  						18.080 MHz    							18.130 MHz
       
 15 m						21.060  MHz  							21.385 MHz

 12 m						24.910  MHz  							24.950 MHz

 10 m						28.060  MHz							28.885 MHz

W praktyce, stacje QRP można usłyszeć +/- 2 kHz wokół częstotliwości QRP.

O tym jak przeprowadzić pierwsze QSO małą mocą dowiemy się w następnym artykule.